Судова-экспертная калегія праводзіць у судовым і дасудовым парадку ўсе віды будаўніча-тэхнічных экспертыз (экспертызы будаўнічых аб'ектаў і тэрыторыі, якая функцыянальна звязаная з імі).
Досыць часта пытаннямі ў рамках судовай экспертызы будаўнічых аб'ектаў і тэрыторыі, якая функцыянальна звязаная з імі, з'яўляюцца пытанні, якія ўзніклі ў сувязі з надзвычайнымі здарэннямі, такімі як заліцця, пажары і іншыя пашкоджанні будаўнічых аб'ектаў.
Падобныя экспертызы можна падзяліць на два гурты: ўстанаўленне прычын надзвычайных здарэнняў і вызначэнне кошту аднаўленчага рамонту (памеру шкоды).
Ніжэй прыведзеныя прыкладныя пытанні, якія ставяцца на вырашэнне дадзенага віду будаўніча-тэхнічнай экспертызы:
- Якая прычына затаплення, што адбылося ХХ.ХХ.20ХХ г., кватэры, якая размешчаная па адрасе: ХХХХХХХ?
- Ці можа з'яўляцца прычынай затаплення, што адбылося ХХ.ХХ.20ХХ г., кватэры, якая размешчаная па адрасе: ХХХХ, абставіны, што апісаныя ў іскавай заяве (акце)?
- Які кошт аднаўленчага рамонту кватэры (ізаляванага памяшкання), што размешчанае па адрасе: ХХХХ, для ліквідацыі дэфектаў, якія абумоўленыя заліццем (пажарам), што адбылася (ўся) ХХ.ХХ.20ХХ г.?
Аб'ектамі даследавання дадзенага віду будаўніча-тэхнічнай экспертызы акрамя саміх памяшканняў з'яўляюцца:
- тэхнічны пашпарт на памяшканне;
- акт фактару заліцця;
- дэфектны акт;
- заключэнне МНС Рэспублікі Беларусь аб пажары;
- каштарыс на рамонт (пры наяўнасці).
Дадзеныя экспертызы адносяць да простых экспертыз або да экспертыз сярэдняй складанасці.
Тэрмін вытворчасці падобных экспертыз складае 1-2 тыдні.
Даволі часта заліцці жыллёвых і вытворчых памяшканняў адбываюцца з прычыны парушэння цэласнасці элементаў ацяпляльных сістэм, напорных трубаправодаў, трубаправоднай запорнай арматуры (у тым ліку кранаў і змяшальнікаў), лічыльнікаў расходу вады. Найбольш частымі прычынамі заліцця з'яўляюцца:
- няякасны выраб дэталяў сістэм водазабеспячэння і ацяплення;
- няякасны мантаж дэталяў сістэм водазабеспячэння і ацяплення;
- недапушчальнае перавышэнне ціску ў трубаправодах сістэм водазабеспячэння і ацяплення;
- знешняе недапушчальнае ўздзеянне (ударнае, тэрмічнае) на дэталі сістэм водазабеспячэння і ацяплення;
- зазямленне электратэхнікі на трубы і радыятары сістэм водазабеспячэння і ацяплення, што спрыяе з'яўленню блукаючых токаў і развіццю электрахімічнай карозіі трубаправодаў і радыятараў;
- наўмыснае адкрыццё вузлоў водазапорной арматуры (неправамоцнае дзеянне пэўнай асобы).
У гэткіх выпадках у рамках судовай экспертызы будаўнічых аб'ектаў і тэрыторыі, якая функцыянальна звязаная з імі, праводзіцца даследаванне дэталяў ацяпляльных сістэм, трубаправоднай запорнай арматуры, лічыльнікаў расходу вады, з прычыны разбурэння якіх адбылося заліццё жыллёвых і вытворчых памяшканняў, з мэтай вызначэння прычыны заліцця. Як правіла, дадзеныя экспертызы з'яўляюцца комплекснымі, і для іх вытворчасці неабходна прыцягненне адмыслоўца-металазнаўца, які атэставаны на правядзенне розных метадаў неразбуральнага кантролю. На даследаванне ў Судова-экспертную калегію неабходна прадставіць усе фрагменты разбураных дэталяў, якія захаваліся, а таксама элементы спалучаных трубаправодаў. Калі апошняе прадаставіць эксперту асобна не ўяўляецца магчымым, неабходна правядзенне агляду з выездам эксперта на месца ўсталявання разбуранага элемента сістэм ацяплення і водазабеспячэння. У большасці выпадкаў пры вытворчасці судовых экспертыз гэтага віду праводзяцца металаграфічная даследаванні і ўжываюцца розныя метады неразбуральнага кантролю. Для шэрагу метадаў неразбуральнага кантролю неабходна ажыццявіць падрыхтоўку (зачыстку) доследнай паверхні, таму мэтазгодна, каб у вызначэнні аб прызначэнні судовай экспертызы змяшчаўся дазвол суда на частковае разбурэнне аб'екта даследавання.
У некаторых выпадках прадметам грамадзянскай спрэчкі зьяўляецца не заліццё памяшканняў, а наяўнасць падцякання ў сантэхнічных вырабах і элементах трубаправодаў. Для ўстанаўлення прычыны падцякання (дэфект сантэхнічнага выраба або пракладкі альбо няякасна выкананыя мантажныя работы) у Судова-экспертнай калегіі праводзяцца гідраўлічныя выпрабаванні сантэхнічных вырабаў, у выніку якіх можа адбыцца механічнае разбурэнне дэфектных дэталяў, таму для скарачэння працэсуальных тэрмінаў вытворчасці экспертызы ў вызначэнні аб прызначэнні дадзеных судовых экспертыз таксама неабходны дазвол суда на частковае разбурэнне аб'екта даследавання.
Спецыфічнымі аб'ектамі даследаванні судовай экспертызы сістэм ацяплення і водазабеспячэння з'яўляюцца паравыя і вадагрэйныя катлы і кацельні ўстаноўкі. У Судова-экспертнай калегіі праводзяцца экспертызы катлоў на газавым, вадкім і цвёрдым паліве, а таксама электрычных воданагравальнікаў. Найбольш частымі прычынамі адмоваў катлоў і воданагравальнікаў, а таксама разбурэння іх дэталяў з'яўляюцца:
- парушэнне правілаў праектавання сістэм водазабеспячэння і ацяплення (неадпаведнасць магутнасці катла (ўстаноўкі кацельні), недапушчальнае праектаванне контураў ацяплення, падлучэнне новых контураў ацяплення да існуючай сістэмы, памылкі ў праектаванні сістэмы адводу адпрацаваных газаў, дымавыдалення);
- парушэнне правілаў мантажу сістэм водазабеспячэння і ацяплення (ужыванне недапушчальных метадаў злучэнняў трубаправодаў, мантаж катлоў у памяшканні без дастатковага паветраабмену, няякасная абмуроўка катла);
- парушэнне правілаў эксплуатацыі катлоў (самавольнае недапушчальнае адключэнне спажыўцом электрычнага сілкавання, падачы паліва, перакрыццё контуру сістэмы ацяплення, выкарыстанне неналежнага паліва (вугалю, пілавіння або торфабрыкетаў замест дроў, развядзенне дызельнага паліва, мазуту), выкарыстанне недапушчальных прысадак у паліве, перавышэнне загрузкі (падачы) паліва, наўмыснае ўздзеянне на дэталі катла колючымі або рэжучымі прадметамі;
- парушэнне правілаў канструявання і вырабу катлоў і іх дэталяў (выкарыстанне неадпаведных матэрыялаў, выраб няякасных зварных злучэнняў, незабеспячэнне раўнамернасці прагрэву награвальных элементаў пры падпалцы катла, адмовы электронных сістэм кіравання, аўтаматычных сістэм абароны).
Пры прызначэнні судовай экспертызы катлоў і установак кацельняў у вызначэнні неабходна ўказаць, на які бок у выпадку неабходнасці будзе ўскладзены абавязак на разбурэнне абмуроўвання катла, дэмантаж і транспарціроўка катла або пашкоджаных дэталяў у Судова-экспертную калегію. Калі аб'ектам даследавання з'яўляецца газавы кацёл, які не дэмантаваны на момант правядзення экспертызы, то ў вызначэнні аб прызначэнні экспертызы акрамя Судова-экспертнай калегіі неабходна прыцягнуць да дэмантажу катла атэставаных адмыслоўцаў з раённай газазабяспечваючай службы. Пры наяўнасці уцечак ў катле паліва або цепланосбіта, дэфармавання сценак топкі або эканамайзера катла, адмовы рэцыркуляцыйнай (сеткавай, цыркуляцыйнай) помпы, гарэлак або фарсунак неабходна правядзенне даследаванняў з ужыткам разбуральных метадаў кантролю. Таму наяўнасць дазволу на частковае разбурэнне аб'ектаў даследавання ў вызначэнні аб прызначэнні дадзенай судовай экспертызы катлоў і установак кацельняў дазволіць скараціць тэрміны знаходжання матэрыялаў у Судова-экспертнай калегіі. У выпадку замены разбураных дэталяў пры адмове катла ў Судова-экспертную калегію для вызначэння прычыны дадзенай адмовы неабходна прадставіць ў апячатаным выглядзе ўсе замененыя дэталі.
Пракансультавацца па пытаннях прызначэння судовай экспертызы будаўнічых аб'ектаў і тэрыторыі, якая функцыянальна звязаная з імі (будаўніча-тэхнічнай экспертызы), у Судова-экспертнай калегіі Вы можаце па адрасе: г. Мінск, вул. Жукоўскага, д. 11А, 4-ы паверх
або па тэлефонах +375 (17) 317 04 71; +375 (17) 317 04 72; +375 (17) 317 04 73; +375 (17) 317 04 74; +375 (44) 588 60 11.